تاریخچه پانتومیم

ساده ترین جواب آن این است که پانتومیم نوعی بازی است. نوعی نمایش صحنه ای است ، درست مثل اجرای نقش بر روی صحنه. منتها فرق پانتومیم با بازی معمولی صحنه در این است که پانتومیم بازی در سکوت است ، هیچ حرفی رد و بدل نمی شود، بازیگران با هم صحبت نمی کنند، مکالمه ای وجود ندارد، تنها چیزی که هست فقط حرکت است . . .

ساده ترین جواب آن این است که پانتومیم نوعی بازی است. نوعی نمایش صحنه ای است ، درست مثل اجرای نقش بر روی صحنه. منتها فرق پانتومیم با بازی معمولی صحنه در این است که پانتومیم بازی در سکوت است ، هیچ حرفی رد و بدل نمی شود، بازیگران با هم صحبت نمی کنند، مکالمه ای وجود ندارد، تنها چیزی که هست فقط حرکت است.



حرکت؟ بله ، حرکت ؛ اما نه حرکت معمولی . احتیاج به داشتن اطلاعات کافی دارد و تجربه زیاد می خواهد و البته تمرین زیاد هم می خواهد که امری طبیعی است.

تعریف دیگری که از پانتومیم می توان ارائه داد این است که پانتومیم یعنی بازی در سکوت ، پس وجود سکوت حتما لازم است ، درست است که در پانتومیم مطالب زیادی گفته می شود اما نه از طریق دهان و کلمات، بلکه با کمک حرکات، حرکات گویا.

حرکات گویا یعنی چه: این همان چیزی است که می خواهیم مفصل درباره اش صحبت کنیم.

فراموش نکنید که ضمن عمل پانتومیم نباید لب ها را حرکت داد، یعنی نباید لال بازی کرد، حرکات باید آن قدر گویا باشد که ابدا احتیاجی به حرف زدن با لب ها نباشد ، مثلا وقتی کسی با حرکات مخصوص از شما پرسشی می کند و شما می خواهید در پاسخ بگویید نه و یا نمی دانم ، می توانید از حرکات گوناگون استفاده کنید. از جمله شانه های خود را بالا بیندازید، سرتان را به علامت منفی تکان دهید و یا ابروهایتان رابالا ببرید.

در حدود 2500 سال پیش در یونان، در کنار مسابقات نمایشی که شامل آثار تراژدی و کمدی می شد نمایش های غیر رسمی هم وجود داشتند که متاسفانه مدارک موجود درباره آن ها بسیار اندک است این نمایش را میم می نامیدند، میم هیچ شباهتی به پانتومیم امروزی نداشت. ترکیبی بود از رقص های کوتاه با تقلیدی از پرندگان، حیوانات ، همراه با عملیات آکروباتیک ، آواز و حرکاتی با مفاهیم مشخص.

ولی پاتومیم به شکل امروزی از حدود 160 سال پیش پیدا شد، شاید بی میل نباشد نام اولین کسی را که پانتومیم به صورت امروزی را به صحنه برد بدانید. این شخص ژان گاسپار فرانسوی بود که در پاریس به کار نمایش اشتغال داشت. او در پانتومیمهای خود از داستانهای مربوط به زندگی روزمره مردم استفاده می کرد.

شخص دیگری که این روزها به عنوان استاد مسلم پانتومیم در دنیا شهرت دارد مارسل مارسو است که او نیز فرانسوی می باشد. مارسو به نقاط مختلف جهان، از جمله ایران سفر کرده و برنامه های گوناگونی اجرا نموده است. او لباسش را به شکلی انتخاب می کند که بتواند ریزه کاریهای حرکتی را روی اعضای بدن به وضوح نشان دهد، ضمنا او صورت خود را سفید می کند و سپس روی آن خط ابرو ها چشم ها و لباس هایش را تغییر می دهد و مجموعا شکلی به وجود می آورد که در همه حال ثابت است و هیچ نوع حس خاصی را القا نمی کند علت این امر آن است که او مرتب در قالب افراد گوناگون فرو می رود و می خواهد این تغییرات بدنی را با حرکت نشان دهد نه با چهره ، زیرا همان طور که گفته شد اصل پانتومیم بر حرکات بدنی استوار است و کمتر از حرکات چهره کمک گرفته می شود.

او با این چهره ای که برای خودش ساخته در واقع شخصی را به وجود آورده که بیپ نام دارد و این شخصیت در نمایش هایش : به دنبال شغل می گردد، سرباز می شود، و یا اقدام به خود کشی می کند و ... و همه ی این موارد را با بدنش نشان می دهد.

هر کاری که در طول روز انجام می دهید خود نوعی آماده کردن بدن برای پانتومیم به حساب می آید. مانند حمام کردن. اگر حمام کردن به طور واقعی را در مدت 15 دقیقه انجام می دهید پانتومیم حمام کردن شما نباید مثلا از 2 دقیقه بیشتر طول بکشد.

یکی از پایه ای ترین مسائلی که باید دقیقا به خاطر داشته باشید ، لحظه شروع پانتومیم است.

و این نکته را هم به خاطر بسپارید که برای بازی پانتومیم ، شما دارای دو ابزار کار می باشید:

۱- بدن و ۲- تخیل

پانتومیم این روزها در سراسر جهان طرفدار بسیار دارد و در اغلب اوقات شخصیت های ویژه ای مانند بیپ پیدا شده است، در بعضی موارد پانتومیم وارد سیرک شده و همراه با حرکات آکروباتیک همراه بوده است ، دلقک ها نیز برای شیرین تر کردن نمایش از حرکات پانتومیم استفاده می کنند.

زبان پانتومیم: زبان بین المللی است به همین دلیل در هر سرزمین به سادگی می توان آن را فهمید و با علاقه تمام از آن بهره جست.

بنابراین می توان از راه پانتومیم حرف خود را در هر کجا و برای هرکس بیان کرد بدون آن که نیاز باشد یک واژه بر زبان رانده شود.

برای تمرینات بدنی پانتومیم از نظر ایمان روزبهانی می توانید کتاب پانتومیم ناصر آقایی و کتاب پانتومیم علیرضا خمسه را تهیه کنید و باتوجه به تمریناتی که در این کتاب به صورت عملی آمده است بدن خود را آماده کنید و بنابر گفته های این نویسندگان یادگیری پانتومیم نیازی به استاد ویژه ای ندارد و بیشتر بر بدن و تخیل شماست که چگونه از آن ها بهره ببرید.