اوانس گریگوری اوگانیانس یا اوهانیان (1279 ـ 1340 هجری شمسی) مهاجری ارمنی بود که در قفقاز به دنیا آمد و گویا، تحصیلش را در مدرسه سینمایی مسکو به پایان رسانید او در 1308 ش به ایران آمد و سال بعد ، نخستین مدرسة سینمایی ایران را به نام مدرسة آرتیستی سینما (پرورشگاه یا ورزشگاه )آرتیستی سینما بنیاد گذاشت....
سپس با یاری تعدادی از دیپلمه های دوره نخست این مدرسه آبی ورابی نخستین فیلم بلند داستانی صامت ایران را به فیلمبرداری معتضدی(با دوربینی از نوع گومون) ساخت و از 12 دی 1309 ش درسینما مایاک به نمایش درآورد. فیلم، جُنگی کمدی بود، به اقتباس از فیلم های کارل شنستروم وهارالد مادسنمعروف به پات و پاتاشون*، دو کمدین دانمارکی که در ایران محبوبیتی داشتند.
از آبی ورابی استقبال شد. و اوگانیانس، حاجی آقا آکتور سینما را در 1311 هجری شمسی، به فیلمبرداری دستیار معتضدی (پائولویوتومکین) جلوی دوربین برد. حاجی آقا نیز کمدی شمرده میشد ، ولی شکست خورد چون با رونق فیلم های ناطق، فیلمی صامت جذابیتی نداشت. اوگانیانس امکانی برای ادامة کوشش هایش جهت دوام مدرسة آرتیستی و فیلمسازی در ایران نیافت و در 1315 ش به هند رفت. او در اواخر جنگ جهانی دوم به ایران بازگشت و در اوایل دهة 1330 ش اسلام آورد و نام و فامیل رضا مژده را برگزید.
پس از نمایش آبی ورابی، در 1310 هجری شمسی ، ابراهیم مرادی (1378 ـ 1356) در بندرانزلی به ساختن فیلم ملودرامی به نام روح و جسم یا انتقام برادر پرداخت که ناتمام ماند . مرادی تا سالها بعد امکان فیلمسازی نیافت و چندی به نوشتن مقالههای سینمایی و اختراعاتش (از جمله اختراعی در جهت پیشبرد فن دوبله فیلم های خارجی) پرداخت.
منبع : آی کتاب
